UMOWY CYWILNOPRAWNE CELEM KONTROLI PAŃSTWOWEJ INSPEKCJI PRACY

Kontrole Państwowej Inspekcji Pracy dotąd były przewidywalne i określone. Dotyczyły one między innymi:

• nadzoru i kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów dotyczących stosunku pracy, wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, czasu pracy, urlopów, uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem, zatrudniania młodocianych i osób niepełnosprawnych,
• kontroli legalności zatrudnienia,
• kontroli wyrobów wprowadzonych do obrotu lub oddanych do użytku pod względem spełniania przez nie zasadniczych lub innych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, określonych w odrębnych przepisach,
• podejmowanie działań polegających na zapobieganiu i ograniczaniu zagrożeń w środowisku pracy,
• kontroli ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych,
• ściganie wykroczeń przeciwko prawom pracownika określonych w kodeksie pracy, wykroczeń, o których mowa w art. 119-123 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a także innych wykroczeń, gdy ustawy tak stanowią, oraz udział w postępowaniu w tych sprawach w charakterze oskarżyciela publicznego.

Zgodnie z wytycznymi dotyczącymi planowanych kontroli na 2021 r., inspektorzy pracy mają szczególnie skupiać się na zagadnieniach związanych z COVID-19 oraz kwestiach umów cywilnoprawnych.
O planie i zakresie kontroli PIP na 2021 przeczytasz tu.

Od roku 2022 roku i w latach kolejnych Państwowa Inspekcja Pracy, podobnie jak inspektorzy ZUS mają zajmować się zagadnieniami naruszenia stosowania art. 22 §1 Kodeku pracy. Tematyka zawierania umów cywilnoprawnych w warunkach pracy właściwych stosunkowi pracy będą objęte szczególnym zainteresowaniem Inspektorów Pracy. W tym zakresie kontroli oczekiwać mogą branże: hotelarskie, budowlane, gastronomiczna oraz przedsiębiorstwa zajmującej się świadczeniem usług z zakresu ochrony osób i mienia.

Inspektorzy Pracy PIP skupiać będzie się na przypadkach zastępowania umów o pracę umowami o współpracę zawieranych między przedsiębiorcami, co wiąże się z przesuwaniem pracowników, zleceniobiorców na jednoosobowe działalności gospodarcze pracowników, często w wyspecjalizowanych umiejętnościach, np. programowanie, kadry, płace. Warto dodać, że w ramach wykonywanych usług już w ramach działalności gospodarczej, lecz świadczonych na rzecz byłego pracodawcy wątpliwym jest stosowanie tzw. "preferencyjnych składek ZUS". W perspektywie dla stron takich porozumień miedzy przedsiębiorcami może to stanowić finalnie duży problem zarówno w rozliczeniach, należnościach, ubezpieczeniach społecznych i odpowiedzialności prawnej.

Odrębnym zagadnieniem na kontrolę będzie korzystanie przez pracodawców z tzw. „outsourcingu" - czyli zatrudnienia zewnętrznego. Mechanizm "„outsourcingu" upraszczając polega na tym, że pracodawca na rzecz którego wykonywana jest praca przez pracowników, formalnie nie realizuje względem takiego pracownika żadnych obowiązków wynikających z przepisów prawa, lecz płaci za usługę firmie zewnętrznej, która ma formalny status pracodawcy zewnętrznego.  Brzmi skomplikowanie? Tylko dla osób, które nie znają, nie rozumieją stosowanego mechanizmu, lub zostały wprowadzone w błąd takimi rozwiązaniami.

Postępowania w tym obszarze dotąd realizował i realizuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych poprzez inspektorów kontroli. Rodzi się pytanie, w jakim celu powielać zakresy kontrolne odrębnych struktur kontroli? Gdzie tu ekonomika procesów kontrolnych? Odpowiedź rodzi się samoistnie - presja na wyniki kontrolne. 

Kto za to zapłaci?

O planach na kontrole PIP w nadchodzących latach przeczytasz tutaj.

Galeria zdjęć