NOWE OBSZARY KONTROLI ZUS
Stare porzekadło mówi, że jeśli nie wiadomo o co chodzi, to chodzi o pieniądze... Tak jest też tym razem w kontekście poszukiwania nowych obszarów poszukiwania zagadnień, którymi można zająć się w ramach kontroli realizowanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Dziś mowa o art. 176 Kodeksu Spółek Handlowych, która pełni istotną funkcję w ramach spółek prawa handlowego.
Zgodnie z treścią przywoływanego artykułu:
"Art. 176. § 1. Jeżeli wspólnik ma być zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych, w umowie spółki należy oznaczyć rodzaj i zakres takich świadczeń.
§ 2. Wynagrodzenie wspólnika za takie świadczenia na rzecz spółki jest wypłacane przez spółkę także w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje zysku. Wynagrodzenie to nie może przewyższać cen lub stawek przyjętych w obrocie."
O co chodzi w tym przepisie? Co chce kontrolować ZUS w tym obszarze?
Dotąd (do 31.12.2021) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością była rozwiązaniem, w ramach którego można było prowadzić działalność gospodarczą, i jeśli nie zachodziły przesłanki jednoosobowego wspólnika spółki z o.o. (lub wspólnika iluzorycznego), nie było obowiązku naliczania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne dla członków zarządu, którzy nie mieli tytułu do ubezpieczeń określonego w katalogu art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Czyli wypłaty dywidendy za posiedzenia zarządu, czy też wykonywanie spraw zarządczych na rzecz spółki nie podlegały "ozusowaniu". Sytuację zmienił Polski Ład od 01.01.2022, w ramach którego członkowie zarządu podlegali zgłoszeniu do ubezpieczenia zdrowotnego, a od wypłat dywidendy należy naliczyć składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
Sytuację braku "ozusowania" ratuje instytucja tzw. "powtarzających się świadczeń" wspólnika spółki na rzecz Spółki których regulacja zawarta jest właśnie w art. 176 ksh (kodeksu spółek handlowych). Wspólników spółki nie ma jako kategorii podmiotów objętych obowiązkiem objęcia ubezpieczeniami w ramach art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (w skrócie ustawy o "sus"). Zgodnie z treścią orzeczenia Sądu Najwyższego (I UK 575/16 z dnia 7 marca 2018 r.) "o włączeniu do ubezpieczenia społecznego decyduje przynależność do grupy podmiotów określonej w art. 6 u.s.u.s. (…) Relacje zachodzące między nimi a spółką mają charakter korporacyjny, także gdy dotyczą zobowiązanie wspólnika do oznaczonych w umowie spółki powtarzających się świadczeń niepieniężnych za wynagrodzeniem (art. 176 k.s.h)".
Aby instytucja powtarzających się świadczeń" w ramach art. 176 ksh mogła być uznana za dochód nieobjęty składką zdrowotną, świadczenie takie musi zostać określone w umowie spółki (akcie założycielskim, lub akcie zmieniającym treść umowy spółki).
Czy wypłaty różnych należności w ramach spółek kapitałowych są "ozusowane" weryfikować będą inspektorzy kontroli ZUS. Co istotne, w ramach czynności kontrolnych przeprowadzanych przez służby kontrolne Zakładu, możne okazać się, że należne będą dodatkowe składki do zapłaty na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zdarzyć się także może, że dominujący wspólnik spółki (z o.o.) uznany będzie za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą z ryzykiem (i konsekwencją) wyłączenia z ubezpieczeń społecznych jako pracownik oraz obowiązkiem naliczenia składek jako osoby indywidualnie prowadzącej działalność gospodarczą. W tle zostaje również kwestia skorygowania dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych, lub ewentualne odwołanie od decyzji ZUS do sądu.
